კვლევა

                            

კვლევის ანგარიში

წალენჯიხის მუნიციპალიტეტის ჯვარის მე-2 საჯარო სკოლა

  მოსწავლეების ინფორმირებულობის დონე ბულინგის თემაზე და მათი დამოკიდებულება ამ საკითხისადმი

პედაგოგი: ნინო გაბულდანი

2017 წ.

სარჩევი

შესავალი                                                           3

ლიტერატურის მიმოხილვა                          4

კვლევის დიზაინი                                           5

                 საკვლევი კითხვა                            5

                 სამიზნე ჯგუფი                               5

                 ჰიპოთეზა                                        6

                 მეთოდი                                           6

                ინსტრუმენტი                                  6

ინტერვენცია                                                    8

კვლევის შედეგი                                              9

          რაოდენობრივი კვლევის შედეგი      9

           თვისებრივი კვლევის შედეგი           12

                                                                           

ინტერვენციების შედეგების შეფასება        13

რეკომენდაციები                                             14

ბიბლიოგრაფია                                                15

შესავალი

ბულინგი 21-ე საუკუნის ერთ-ერთი ყველაზე აქტუალური პრობლემაა. ბულინგი ინგლისური სიტყვა bullying- დან მოდის. ინგლისურად  bully  მოჩხუბარს ნიშნავს. ბულინგის მსხვერპლი შეიძლება გახდეს ნებისმიერი ნიშნით გამორჩეული მოზარდი. ეს შეიძლება იყოს ფიზიკური ნაკლი, ჩაკეტილობა ან ჰიპერაქტიურობა, ცუდი სოციალური უნარჩვევები, სკოლის შიში, ცხოვრებისეული გამოცდილების ნაკლებობა ( ,,სახლის ბავშვები“,  ,,დედიკოს ბიჭები“), დაბალი ინტელექტი ან პირიქით მაღალი ინტელექტუალური შესაძლებლობებით გამორჩეულობა.  ბულინგის ყველაზე გავრცელებული ფორმებია: ვერბალური ბულინგი - შეურაცხყოფა, დამცირება; ფიზიკური - ცემა, სხვადასხვა დონის ფიზიკური შეურაცხყოფა; ფსიქოლოგიური - იგნორირება; ფულის გამოძალვა; ქონების დაზიანება; კიბერბულინგი - ციფრული ტექნოლოგიების გამოყენებით, ფარული, ან აშკარა დაშინების მიზნით განხორციელებული მოქმედება  და სატელეფონო ბულინგი. ბულინგის დროს ხდება მსხვერპლის ამორჩევა და მისი აქტიური დევნა ინდივიდის ან კოლექტივის მიერ. მისი ყოველი გამოვლინება ინდივიდუალურ მიდგომას მოითხოვს, თუმცა ვიდრე შედეგი დადგება, უნდა დავიჭიროთ თადარიგი. ეს საკითხი წლებია, მუშავდება, თუმცა პრობლემა მაინც ღიად რჩება. ბულინგი არამარტო სასწავლო პროცესს უშლის ხელს, არამედ მოზარდის ჯანსაღ განვითარებასაც. ბულინგის კვლევა აუცილებელია, რადგან ხშირ შემთხვევაში პრობლემის გაღრმავებას ფატალურ შედეგებამდე მივყავართ.

კვლევის თემა იყო მოსწავლეთა ინფორმირებულობის დონის დადგენა ბულინგის შესახებ და მათი დამოკიდებულების გამოვლენა ამ საკითხისადმი. გამოვიყენე რაოდენობრივი და თვისებრივი (ფოკუსჯგუფი)  მეთოდები. კითხვარი იყო სტრუქტურირებული. ის შედგებოდა 15 დახურული კითხვისაგან. გამოკვლევა ჩატარდა მე-5-დან მე-12 კლასის ჩათვლით. თვისებრივი კვლევისთვის ჩატარდა სამი ფოკუსჯგუფი დაწყებით, საბაზო და საშუალო კლასებში. კვლევის შედეგად აღმოჩნდა, რომ  სკოლის მოსწავლეები მეტნაკლებად არიან ინფორმირებულნი ბულინგის შესახებ, თუმცა თვისებრივმა კვლევამ აჩვენა, რომ, მიუხედავად ბულინგზე საკმაო ინფორმაციის ქონისა, მოსწავლეებს სურვილი ჰქონდათ ყოფილიყვნენ მოძალადეები

ლიტერატურის მიმოხილვა

საკვლევი კითხვა ჩამოყალიბდა მას შემდეგ, რაც გავეცანი, თემასთან დაკავშირებულ  უკვე არსებულ ლიტერატურას.

მარიამ ბოჭორიშვილი თავის  კვლევაში ,, ბულინგის ხელშემწყობი ფაქტორები, გამოვლენის ფორმები და აღმოფხვრის გზები ქალაქ თბილისისა და ბათუმის საჯარო სკოლებში“ (2014წ.) საუბრობს ბულინგთან დაკავშირებით თბილისისა და ბათუმის საჯარო სკოლების მდგომარეობასა და საჭიროებებზე. კვლევის შედეგებმა აჩვენა, რომ თბილისისა და ბათუმის საჯარო სკოლებში ბულინგის გამოვლენა საკმაოდ ხშირია, რისი საფუძველიც არის რაიმე ნიშნით მოზარდის ან მოზარდთა ჯგუფის გამორჩევა (ეთნიკური, გენდერული, შეზღუდული შესაძლებლობები და სხვა. ). კვლევის მიხედვით მნიშვნელოვანია ისიც, რომ მასწავლებლებს არ გააჩნიათ მეთოდები არსებული პრობლემის მოსაგვარებლად . რაც შეეხება პრობლემის მოგვარების გზებს, მოსწავლეების ნაწილი მიიჩნევს, რომ პასუხისმგებლობა მასწავლებლებს, მანდატურბსა და მანდატურების ფსიქოლოგიური ცენტრის თანამშრომლებს ეკისრებათ, ნაწილი მოსწავლეებისა კი მიიჩნევს, რომ მოძალადეების დასჯა შეამსუბუქებს არსებულ მდგომარეობას. რაც შეეხება რეკომენდაციებს, კვლევის მიხედვით, შეიძლება ითქვას, რომ მნიშვნელოვანია ინფორმირებულობის დონის გაზრდა მასწავლებლებსა და მოსწავლეებში.

გაეროს ბავშვთა ფონდის (unite for children) მიერ ჩტარებულმა კვლევამ ,,ბავშვთა მიმართ ძალადობა საქართველოში”( 2013წ.  )   აჩვენა, რომ საქართველოში ძალადობის საკმაოდ მაღალი  მაჩვენებელია. მოსახლეობის უმეტესობა თვლის, რომ  ფიზიკური დასჯა ნამდვილად არის ძალადობა, თუმცა ნაკლები ინფორმაცია აქვს ფსიქლოგიური ძალადობის შესახებ. კვლევის მიხედვით, მოსახლეობის უმეტესობა თვლის, რომ დასჯა არის საკმაოდ ეფექტური გზა ბავშვის აღსაზრდელად. კვლევის მიხედვით, პრობლემის მოგვარების რამდენიმე საშუალება არსებობს. პირველ რიგში, ცვლილებები უნდა შეეხოს კანონდმებლობას და სწორად განისაზღვროს ბავშვზე ძალადობის ყველა ფორმა,  მნიშვნელოვანია, ასევე, პრობლემის გადაჭრისათვის ინფორმირებულობის დონის ამაღლება საზოგადოებაში. ასევე დიდი მნიშვნელობა აქვს იმ მიკროსოციუმს, რომელსაც ოჯახი ჰქვია. მნიშვნელოვანია, რომ ოჯახმა გამოიყენოს არაძალადობრივი აღზრდის მეთოდები.

ეკა ქევანიშვილის სტატიის  ,, ბულინგი - სასკოლო ოინი თუ ნორმად ქცეული ძალადობა?’’( 2013წ.)  მიხედვით, ბულინგის გამოვლენაში მნიშვნელოვანი როლი მასწავლებელს ეკისრება. სტატიის მიხედვით, მნიშვნელოვანია,  სხვადასხვა სასკოლო ღონისძიების განხორციელება, მაგალითად, როგორიცაა ლაშქრობა. ლაშქრობაზე პასუხისმგებლობა და მისი ორგანიზება ეკისრებათ მოსწავლეებს, მათ შორის მსხვერპლსაც და მოძალადესაც, პოზიტიური და მეგობრული გარემოს შექმნა კი აჯანსაღებს და აუმჯობესებს უერთიერთობებს.

ნინო ლაბარტყავას სტატიაში  ,,ძალადობა ონლაინსამყაროში“ (2016წ.) საუბარია კიბერბულინგის საფრთხეზე. ავტორი გვაწვდის ინფორმაციას სხვადასხვა ქვეყანაში ბულინგის საკითხთან დაკავშირებული კვლევების ჩატარების შესახებ. სტატიაში აღნიშნულია, რომ ბულინგის ფენომენი იკვლიეს შემდეგ ქვეყნებში: ფინეთში, აშშ-ში, დიდ ბრიტანეთში, კანადაში იაპონიასა და დანიაში. მიზანი იყო ბულინგის პრევენცია. კვლევიდან გამომდინარე ფინეთში შექმნეს პროგრამა ,,კივა“, რომელიც მოსწავლეთა ცნობიერების ამაღლებასა და სასკოლო ბულინგის შემცირებას ისახავს მიზნად.

არსებულ ლიტერატურაზე დაყრდნობით ჩამოყალიბდა ჩემი საკვლევი კითხვა. სხვა კვლევების შედეგების გაცნობის შემდეგ, დავინტერესდი ჯვარის #2 საჯარო სკოლის მდგომარეობით ბულინგის თემასთან დკავშირებით, რადგან სწორედ ამ სკოლაში ვმუშაობ. ჩემს სკოლაში მსგავსი კვლევა არ ჩატარებულა და საინტერესოდ მივიჩნიე, მოსწავლეების ინფორმირებულობის დონის დადგენა ამ საკითხთან დაკავშირებით.

კვლევის დიზაინი

საკვლევი კითხვა

რამდენად ინფორმირებულნი არიან სკოლის მოსწავლეები ბულინგის თემასთან დაკავშირებით და რა დამოკიდებულებებს გამოავლენენ ამ საკითხისადმი.

სამიზნე ჯგუფი

კვლევაში მონაწილე ცდისპირები იყვნენ ჯვარის მეორე საჯარო სკოლის მე-5-დან მე-12 კლასის ჩათვლით მოსწავლეები. სულ 78 ბავშვი. მათ შორის 31  იყო მდედრობითი სქესის, 47 - მამრობითი.

რაც შეეხება ფოკუსჯგუფებს, გვყავდა სამი ჯგუფი: დაწყებით (11 მოსწავლე), საბაზო (12 მოსწავლე) და საშუალო (8 მოსწავლე) საფეხურებზე.

ჰიპოთეზა

ჩემი ჰიპოთეზა იყო ის, რომ ჯვარის მე-2 საჯარო სკოლის მოსწავლეები ინფორმირებულნი იქნებოდნენ ბულინგის შესახებ.  მათი დამოკიდებულება  ძალადობისადმი იქნებოდა უარყოფითი, მაგრამ თავად მოძალადის როლში უფრო კომფორტულად იგრძნობდნენ თავს.

მეთოდი

იმისათვის, რომ კვლევის შედეგები უფრო სანდო ყოფილიყო, გამოვიყენეთ კვლევის რაოდენობრივი და თვისებრივი (ფოკუსჯგუფები) მეთოდები.

ინსტრუმენტი

ინსტრუმენტი იყო კითხვარი, რომლითაც გავზომეთ ცდის პირების პასუხები. კითხვარი შედგებოდა 15 კითხვისაგან. სამი სავარაუდო პასუხიდან ერთი იყო სწორი და შესაბამისად განისაზღვრა ბავშვების ინფორმირებულობის დონე საკვლევ საკითხთან დაკავშირებით.

წარმოვადგენთ კითხვარს:

1.      რას ნიშნავს ბულინგი?

ა) ფსიქოლოგიურ ძალადობას;   ბ) ფიზიკურ ძალადობას;   გ) ორივეს.

2.      ბულინგი არის:

ა) როგორც ინდივიდუალური, ისე ჯგუფური თავდასხმა;

ბ) მხოლოდ ჯგუფური თავდასხმა;

გ) მხოლოდ ინდივიდუალური თავდასხმა

3.      ბულინგი არის

ა) განზრახული მიზანმიმართული ქცევა;

ბ)უნებლიე მოქმედება;

გ) როგორც განზრახული, ისე უნებლიე ძალადობა.

4.      არის თუ არა ბულინგი სოციალური მოვლენა?

ა) კი;  ბ) არა;  გ) არ ვიცი.

5.      ბულინგი განსაკუთრებით ხშირია:

ა) მოზარდობის პერიოდში;    ბ) ზრდასრულობისას;    გ) ორივე შემთხვევაში ერთნაირია.

6.      პრევენციის რომელ ზომებს უნდა მივმართოთ?

ა) სკოლის ფსიქოლოგებმა უნდა იმუშაონ ბავშვებთან;

ბ) მშობლებმა უნდა მოახდინონ გავლენა ბავშვებზე;

გ) ორივე პასუხი სწორია.

7.      ბიჭები უფრო ხშირად ბულინგის რომელ ფორმას ირჩევენ?

ა) ფიზიკურ ბულინგს ( წიხლის კვრა, ხელის კვრა...)

ბ) ირიბ ფორმას ( ჭორაობ, ურთიერთობის გაწყვეტა...)

გ) ორივეს თანაბრად.

8.      გოგოები უფრო ხშირად ბულინგის რომელ ფორმას ირჩევენ?

ა) ფიზიკურ ბულინგს ( წიხლის კვრა, ხელის კვრა...)

ბ) ირიბ ფორმას ( ჭორაობ, ურთიერთობის გაწყვეტა...)

გ) ორივეს თანაბრად.

9.      რატომ არ საუბრობენ ბულინგის მსხვერპლი ბავშვები ძალადობაზე?

ა) თავს არ გრძნობენ დაცულად;

ბ) ეს მათთვის მნიშვნელოვანი არ არის;

გ) არცერთი პასუხი არ არის სწორი.

10.  როგორ უნდა მოვექცეთ მოძალადეს?

ა) დავსაჯოთ ისე, რომ არაფერი ავუხსნათ;

ბ) დავსაჯოთ, მაგრამ ავუხსნათ რატომ ისჯება;

გ) არ უნდა დავსაჯოთ, საუბარიც საკმარისია.

11.  უნდა ვისაუბროთ თუ არა ბულინგზე?

ა) დიახ, მიუხედავად იმისა, რომ მსხვერპლისთვის მტკივნეულია;

ბ) არა, რადგან მსხვერპლს ჭრილობას გავუღრმავებთ;

გ) არა, რადგან ბულინგი გახშირდება.

12.  ვის სჭირდება დახმარება?

ა) მსხვერპლს;  ბ) მოძალადეს;   გ) ორივეს.

13.  ეთანხმებით თუ არა, რომ ყველა ადამიანი ყოფილა ბულინგის მსხვერპლი?

ა) ვეთანხმები;    ბ) არ ვეთანხმები;   გ) არ ვიცი.

14.  არის თუ არა ბულინგი შერქმეული მეტსახელი ( მაგალითად, ცხვირა  ან წიგნის ჭია...) ?

ა) კი;    ბ)არა;    გ) არ ვიცი.

15.  არის თუ არა ბულინგის მსხვერპლი ადამიანი, რომელიც ფაქტს ესწრება, მაგრამ არ რეაგირებს, რომ მასაც არ მოხვდეს?

ა) კი;         ბ)არა;        გ) არ ვიცი.

ინტერვენცია

წინასწარ სტრუქტურირებული ერთიდაიგივე კითხვარი დაურიგდათ მოსწავლეებს V კლასიდან XII კლასის ჩათვლით. კითხვარი შედგებოდა სამი დახურული პასუხისაგან. მოსწავლეებმა შემოხაზეს მათთვის სასურველი პასუხი. კითხვარის შევსებისას ისინი აღნიშნავდნენ მხოლოდ სქესსა და კლასს, მოსწავლეები არ უთითებდნენ საკუთარ გვარსა და სახელს, რომ ადგილი არ ჰქონოდა სოციალური სასურველობის ეფექტს, როდესაც ცდის პირები ცდილობენ მკვლევარს თავი მოაწონონ და კითხვებზე გულწრფელად არ უპასუხონ.  გამოიკითხა 78 ბავშვი. აქედან 31 -მდედრობითი და 47 - მამრობითი სქესის.

ფოკუსჯგუფი ჩატრადა დაწყებით, საბაზო და საშუალო საფეხურზე, ფოკუსჯგუფში, რომელიც დაწყებითებში ჩატარდა მონაწილეობას იღებდა 11 ბავშვი, საბაზო საფეხურზე - 12, საშუალოზე -8. ფოკუსჯგუფი თითოეულ საფეხურზე შედგებოდა სამი ეტაპისაგან: 1. გაპიროვნება; 2. ღრუბლიანი ნახატები;  3. როლური თამაშები.

გაპიროვნების შემთხვევაში მოსწავლეებს ევალებოდათ წარმოედგინათ ბულინგი, როგორც ადამიანი და აღეწერათ ის.

ღრუბლიანი ნახატი გულისხმობდა შემდეგი ტიპის დავალებას:  დაფაზე წარმოდგენილია მსხვერპლისა და მოძალადის სურათები. როგორც მიხვდით, მსხვერპლი და მოძალადე წარმოდგენილია დაწყვილებულად. მათ თავზე არის ცარიელი სივრცე, რომელშიც უნდა ჩაწეროთ,  თუ რას ფიქრობს თითოეული მათგანი.

როლური თამაშის ინსტრუქცია ასეთი გახლდათ: ახლა დავიყოფით ორ ჯგუფად მოძალადეებად და მსხვერპლებად. მსხვერპლსა და მოძალადეს შევარჩევთ დანომრვის პრინციპით. თქვენ გევალებათ წარმოადგინოთ სასკოლო ბულინგი. კერძოდ, მსხვერპლმა შემთხვევით მოძალადის წიგნი მერხიდან ჩამოაგდო, რაც დაპირისპირების მიზეზი გახდება. წარმოადგინეთ სიტუაცია.

კვლევის შედეგი

რაოდენობრივი კვლევის შედეგი

კვევის შედეგების თვალსაჩინოდ წარმოსაჩენად გთავაზობთ სიხშირეების ცხრილს. სწორი პასუხები წარმოდგენილია წითელი ფერის ასოებით.

სქესი

1.აბგ

2.აბგ

3.აბგ

4.აბგ

5.აბგ

6.აბგ

7.აბგ

8.აბგ

9.აბგ

10.აბგ

11.აბგ

12.აბგ

13.აბგ

14.აბგ

15. აბ გ

მდედრობითი

გ

გ

ა

ა

ა

ა

ა

ბ

ა

ბ

გ

ა

ბ

ა

გ

მდედრობითი

გ

გ

ა

გ

გ

გ

ა

ბ

გ

ბ

გ

ა

ბ

გ

გ

მდედრობითი

გ

გ

გ

გ

გ

გ

ა

ბ

გ

ბ

გ

ა

ბ

გ

გ

მდედრობითი

გ

ა

გ

გ

გ

გ

ა

ბ

გ

ბ

ბ

გ

ა

გ

გ

მდედრობითი

ა

ა

ა

ა

ა

ა

ა

ბ

ა

ბ

ა

ა

ა

ა

ა

მდედრობითი

გ

ა

ა

ა

ა

გ

ა

ბ

ა

ბ

ა

ა

ა

ა

ა

მდედრობითი

გ

ა

ა

ა

ა

გ

ა

ბ

ა

ბ

ბ

გ

ბ

ა

ა

მდედრობითი

გ

გ

გ

ა

ა

გ

გ

გ

ბ

ბ

ბ

გ

ბ

ა

ა

მდედრობითი

გ

გ

გ

ა

გ

გ

გ

გ

გ

გ

გ

გ

გ

ბ

გ

მდედრობითი

გ

ა

ა

გ

ა

გ

ა

ა

ა

ა

ა

ა

ა

ა

ა

მდედრობითი

გ

ა

გ

გ

ა

გ

ა

ბ

ა

ბ

ბ

ა

ა

გ

ბ

მდედრობითი

გ

ა

გ

გ

გ

გ

ა

ბ

ა

ბ

გ

გ

გ

გ

გ

მდედრობითი

გ

ა

ა

ა

ა

გ

ა

ბ

ა

ბ

ა

გ

ა

ა

ა

მდედრობითი

გ

ა

ა

ა

ა

გ

ა

ბ

ა

ბ

ა

გ

ბ

ა

ა

მდედრობითი

გ

ა

ა

ა

ა

გ

ა

ბ

ა

ბ

ა

გ

ბ

ა

ა

მდედრობითი

გ

ა

გ

ა

გ

გ

ა

ბ

ა

ბ

ბ

გ

გ

გ

ბ

მდედრობითი

გ

ა

გ

ა

გ

გ

ა

ბ

ა

გ

ბ

გ

გ

გ

გ

მდედრობითი

გ

ა

ა

ა

ა

ა

ა

ბ

ა

ბ

ა

გ

ა

ა

ა

მდედრობითი

გ

ა

ა

ა

ა

ა

ა

ბ

ა

ბ

ა

გ

ა

ა

ა

მდედრობითი

გ

ა

ა

ა

გ

გ

ა

ბ

ა

ბ

ა

გ

ა

ა

ა

მდედრობითი

გ

ა

ა

გ

გ

გ

გ

ბ

გ

ბ

ბ

გ

ბ

ბ

ა

მდედრობითი

გ

ა

გ

ა

ა

გ

გ

ბ

ა

ბ

ა

გ

ბ

ა

ა

მდედრობითი

გ

ა

გ

ა

გ

გ

გ

გ

გ

გ

ა

გ

გ

ა

ა

მდედრობითი

გ

ა

გ

ა

ა

გ

ა

ბ

ა

ბ

ა

გ

ა

ა

ა

მდედრობითი

გ

ა

გ

ა

ა

გ

ა

ბ

ა

ბ

ა

გ

ა

ა

ა

მდედრობითი

გ

ა

გ

ა

ა

გ

გ

ბ

გ

ბ

ა

გ

ა

ა

გ

მდედრობითი

გ

ა

გ

ა

გ

ა

გ

გ

გ

ბ

ა

გ

ა

ა

გ

მდედრობითი

გ

ა

გ

ა

ა

გ

ა

ბ

ა

ბ

ა

გ

ა

ა

ა

მდედრობითი

გ

ა

გ

ა

ა

გ

ა

ბ

ა

ბ

ა

გ

გ

ა

ა

მდედრობითი

გ

ა

გ

ა

ა

გ

ბ

ბ

ა

გ

ა

გ

გ

ა

ა

მდედრობითი

გ

ა

გ

ა

ა

გ

გ

გ

ა

გ

ა

გ

გ

ა

ა

მამრობითი

ა

ა

ა

ა

ა

ა

ა

ა

ა

ბ

ბ

ა

ბ

ა

ა

მამრობითი

გ

ა

ა

ა

გ

გ

ა

ბ

ბ

ბ

ბ

ა

ბ

ბ

ბ

მამრობითი

გ

ა

ა

გ

გ

გ

გ

ბ

გ

გ

ბ

ა

გ

გ

ბ

მამრობითი

გ

ბ

გ

გ

გ

გ

გ

ბ

გ

გ

გ

ა

გ

გ

გ

მამრობითი

ა

ა

ა

ა

ა

ა

ა

ბ

ა

ბ

ა

ა

ა

ა

ა

მამრობითი

ა

ა

ა

ა

ა

ა

ა

ბ

ა

ბ

ა

გ

ბ

ა

ა

მამრობითი

ბ

ა

ა

ბ

გ

გ

ა

ბ

ა

ბ

ბ

გ

ბ

ა

ა

მამრობითი

გ

ა

ა

გ

გ

გ

ა

ბ

ა

ბ

ბ

გ

ბ

ბ

ბ

მამრობითი

გ

ა

გ

გ

გ

გ

ა

ბ

გ

გ

ბ

გ

გ

ბ

გ

მამრობითი

გ

გ

გ

გ

გ

გ

ა

ბ

გ

გ

გ

გ

გ

გ

გ

მამრობითი

ბ

ა

ა

ა

ა

ა

ა

ა

ა

ა

ა

ა

ა

ა

ა

მამრობითი

ბ

ა

ა

ა

ა

ბ

ა

ბ

ა

ბ

ა

ა

ა

ა

ა

მამრობითი

ბ

ა

ა

ა

ა

გ

ა

ბ

ა

ბ

ა

ა

ა

ა

ა

მამრობითი

გ

ა

ა

ა

ა

გ

ა

ბ

ა

ბ

ა

ბ

ა

ა

ა

მამრობითი

გ

ა

ა

ა

ა

გ

ა

ბ

ა

ბ

ა

გ

ბ

ა

ა

მამრობითი

გ

ა

ა

ა

ა

გ

ა

ბ

ა

ბ

ა

გ

ბ

ა

ა

მამრობითი

გ

ა

ა

ა

ბ

გ

ა

ბ

ბ

ბ

ბ

გ

გ

ბ

ა

მამრობითი

გ

ა

ა

ა

ბ

გ

ა

ბ

ბ

ბ

ბ

გ

გ

ბ

ა

მამრობითი

გ

ა

ა

ა

გ

გ

გ

ბ

ბ

ბ

ბ

გ

გ

გ

ა

მამრობითი

გ

ბ

გ

გ

გ

გ

გ

გ

გ

ბ

ბ

გ

გ

გ

ბ

მამრობითი

გ

ბ

გ

გ

გ

გ

გ

გ

გ

გ

ბ

გ

გ

გ

გ

მამრობითი

ა

ა

ა

ა

ა

ა

ა

ა

ა

ა

ა

ა

ა

ა

ა

მამრობითი

გ

ა

ა

ბ

ა

ა

ა

ა

გ

ა

ა

ა

ა

ა

ა

მამრობითი

გ

ა

ა

ბ

ა

ა

ა

ა

გ

ბ

ა

გ

ბ

ა

ა

მამრობითი

გ

ბ

ა

გ

ა

ბ

ა

ბ

გ

ბ

ა

გ

ბ

ბ

ბ

მამრობითი

გ

ბ

ა

გ

ა

გ

ა

გ

გ

ბ

ბ

გ

ბ

ბ

ბ

მამრობითი

გ

ბ

ბ

გ

გ

გ

გ

გ

გ

ბ

გ

გ

გ

გ

ბ

მამრობითი

გ

ა

ა

გ

ა

გ

ა

ბ

ა

ბ

ა

ა

ა

ა

ა

მამრობითი

გ

ა

ა

გ

ა

გ

ა

ბ

ა

ბ

ა

გ

ა

ა

ა

მამრობითი

გ

ა

ა

გ

გ

გ

ა

ბ

ა

გ

ა

გ

ბ

ბ

ა

მამრობითი

გ

ა

გ

გ

გ

გ

ა

ბ

ა

გ

ა

გ

ბ

ბ

ა

მამრობითი

გ

ა

გ

ა

გ

გ

ა

ბ

გ

გ

ა

გ

გ

ბ

გ

მამრობითი

გ

ა

გ

ა

გ

გ

ა

გ

გ

გ

ბ

გ

გ

გ

გ

მამრობითი

გ

ა

ა

ა

ა

ა

ა

ბ

ა

ბ

ა

გ

ა

ა

ა

მამრობითი

გ

გ

ა

ა

გ

გ

ა

ბ

გ

ბ

ა

გ

გ

ბ

გ

მამრობითი

ა

ა

ა

ა

გ

ა

ა

ბ

ა

ბ

ა

გ

ა

ა

ა

მამრობითი

გ

ა

ა

ა

გ

ბ

ბ

ბ

ა

გ

ა

გ

ა

ბ

ა

მამრობითი

გ

გ

გ

ა

ბ

გ

გ

გ

ბ

გ

ბ

გ

ბ

გ

ბ

მამრობითი

გ

ა

ა

ა

ა

გ

ა

ბ

ა

ა

ა

გ

ბ

ა

ა

მამრობითი

გ

ა

ა

ა

ა

გ

ა

ბ

ა

ბ

ა

გ

ბ

ა

ა

მამრობითი

გ

ა

ა

ა

ა

გ

ა

ბ

ა

ბ

ა

გ

ბ

ბ

ა

მამრობითი

გ

ა

ა

ა

ა

გ

ა

ბ

ა

ბ

ა

გ

ბ

ბ

ა

მამრობითი

გ

ა

ა

ა

ა

გ

ა

ბ

ა

ბ

ა

გ

ბ

ბ

ა

მამრობითი

გ

ა

ა

გ

ა

გ

ა

ბ

გ

ბ

ბ

გ

ბ

ბ

ა

მამრობითი

გ

ა

ა

გ

ა

გ

ა

ბ

გ

ბ

ბ

გ

ბ

ბ

გ

მამრობითი

გ

ა

გ

გ

ა

გ

ა

გ

გ

გ

ბ

გ

გ

გ

გ

მამრობითი

გ

ა

გ

გ

გ

გ

გ

გ

გ

გ

ბ

გ

გ

გ

გ

თვისებრივი კვლევის შედეგი

თვისებრივმა კვლევამ აჩვენა, რომ ბავშვებს ერთგვაროვანი დამოკიდებულება აქვთ მოძალადისადმი. ყველამ იცის, რომ ძალადობა ცუდია, მოსწავლეებს ძირითადად აქვთ ინფორმაცია ბულინგის შესახებ, მაგრამ როლური თამაშის დროს უფრო მოძალადის როლი მოირგეს, ვიდრე -  მსხვერპლის. საბაზო საფეხურის მოსწავლეები როლური თამაშის შემდეგ შეკითხვებს ასე პასუხობენ:

- როგორ გრძნობდით თავს მსხვერპლის როლში?

- ცუდად, ამიტომ გადავწყვიტეთ ჩვენც ძალადობაზე გადავსულიყავით, რადგან თავს დაცულად ვერ ვგრძნობდით და მოძალადის როლი გვერჩივნა.

- როგორ გრძნობდით თავს მოძალადის როლში?

- კარგად. მინდოდა გამარჯვება ჩემკენ ყოფილიყო.

- მაყურებლები რას გრძნობდით?

- ჩვენ გვინდოდა ჩვენიანი დაგვეცვა.

 ღრუბლიანი ნახატების შესრულების დროს წინა პლანზე წამოიწია სოციალურმა მოტივმა. ყველა საფეხურის მოსწავლეები აღნიშნავდნენ, რომ ბულერები იყვნენ მდიდრები და ჩაგრავდნენ ღარიბებს. მოძალადის წყვილს ათქმევინებდნენ შემდეგ სიტყვებსა და ფრაზებს: ღარიბო, ფულიანო, რამდენ ფულსაც თქვენ ერთ წელიწადში გამოიმუშავებთ, ჩვენ ერთ  დღეში ვხარჯავთ

 გაპერსონიფიცირების შემთხვევაში გამოიკვეთა, რომ „ბულინგი“ არის უფროსი, ფულიანი, შურიანი...

როლურმა თამაშმა  გვაჩვენა,  რომ მოძალადის როლი უფრო მისაღებია.

ინტერვენციების შედეგების შეფასება

კვლევის შედეგებმა აჩვენა, რომ საერთო მონაცემებით ბავშვები საკმაოდ ინფორმირებულები არიან ბულინგის შესახებ. ამას ადასტურებს ის, რომ 1092 პასუხიდან 794 სწორია. მე-13 კითხვაში არ არის სწორი პასუხი. ის მხოლოდ ბავშვების დამოკიდებულებას წარმოაჩენს.  კითხვა ასეთია: ეთანხმებით თუ არა, რომ ყველა ადამიანი ყოფილა ბულინგის მსხვერპლი. პასუხი გახლდათ: ა) ვეთანხმები  -29 (14 გოგო. 15 ბიჭი); ბ) არ ვეთანხმები - 26 (16 ბიჭი, 10 გოგო); გ) არ ვიცი -23( 7 გოგო, 16 ბიჭი).

კვლევის შედეგად ჩემი  ჰიპოთეზა ნაწილობრივ გამართლდა, რადგან 1092 პასუხიდან სწორი იყო 794.

კვლევისას სირთულეს წარმოადგენდა მოსწავლეების თავმოყრა, რადგან კვლევა მე-5-დან მე-12 კლასის ჩათვლით ჩატარდა. კიდევ ერთი სირთულე იყო ის, რომ გენდერული კუთხით ვერ მოხერხდა პასუხების შედარება, რადგან არათანაბარი იყო გოგონებისა და ბიჭების რაოდენობა, თუმცა თვალსაჩინოებისთვის დათვლილად წარმოვადგენთ მდედრობითი და მამრობითი სქესისი პასუხებს (იხ. დანართი).

როგორც ზემოთ აღვნიოშნეთ, გამომდინარე რაოდენობრივი კვლევის შედეგებიდან, ბავშვებიოს ინფორმირებულობის დონე ბულინგთან დაკავშირებით საკმაოდ მაღალია, მაგრამ, მიუხედავად ინფორმაციის ქონისა, ფოკუსჯგუფებში მათ მოძალადის როლი უფრო მოეწონათ, ვიდრე - მსხვერპლის.

რეკომენდაციები

ჩატარებული კვლევა გვაძლევს ინფორმაციას, თუ რა კუთხით უნდა ვიმუშაოთ კონკრეტულად ჯვარის მე-2 საჯარო  სკოლაში.

როგორც კვლევამ გვაჩვენა, მოსწავლეები საჭიროებენ სხვადასხვა ტიპის ღონისძიებაში მონაწილეობას. როგორებიცაა, მაგალითად,  ტრენინგები, საინფორმაციო ბუკლეტებისა და პლაკატების  შექმნა, სკოლის ფსიქოლოგისა და მანდატურების ჩართვით გასვლითი ღონისძიების მოწყობა.

დასკვნა

სხვა კვლევის შედეგებთან შედარებით, რომლებიც 2013-2014 წლებში ჩატარდა, შეიძლება ითქვას, რომ ინფორმირებულობის დონე გაზრდილია მოსწავლეებში. ამის უამრავი მიზეზი არსებობს. დიდ როლს თამაშობს მედია, არასამთავრობო ორგანიზაციები, სკოლაში ჩატარებული სხვადასხვა ღონისძიება. თუმცა ფოკუსჯგუფებში მუშაობამ აჩვენა, რომ ინფორმირებულობა არ ნიშნავს ძალადობისაგან გათავისუფლებას. ჩატარებული კვლევა არის გზამკვლევი მომავალი მოქმედებისათვის. გამოიკვეთა საკითხები, რომლებიც ნაკლებად არის ცნობილი მოსწავლეებისათვის. მაგალითად, ის,  რომ მდედრობითი სქესის მოსწავლეთა 64% კითხვაზე: როგორ მოვექცეთ მოძალადეს? პასუხად ირჩევს შემდეგს: დავსაჯოთ ისე, რომ არაფერი ავუხსნათ.

ბიბლიოგრაფია:

1. გაეროს ბავშვთა ფონდის ( unite for children )  კვლევა  ,,ბავშვთა მიმართ ძალადობა საქართველოში”( 2013წ.  );

2. მარიამ ბოჭორიშვილი  ,, ბულინგის ხელშემწყობი ფაქტორები, გამოვლენის ფორმები და აღმოფხვრის გზები ქალაქ თბილისისა და ბათუმის საჯარო სკოლებში“ (2014წ.);

3. ეკა ქევანიშვილი -  ბულინგი - სასკოლო ოინი თუ ნორმად ქცეული ძალადობა? (2013წ.);

4. მასწავლებლის საქმიანობის დაწყების, პროფესიული განვითარებისა და კარიერული წინსვლის სქემის გზამკვლევი ( II ნაწილი) 2016წ., მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ეროვნული ცენტრი;

5. ნინო ლაბარტყავა - ,,ძალადობა ონლაინსამყაროში“, 2016წ. http://mastsavlebeli.ge/?p=11543